8. Z Macedonii na Peloponez

Dziś zaczynamy następny etap naszej podróży. Wjeżdżamy do Grecji.

Grecja to kolebka naszej europejskiej cywilizacji, to tutaj prawie 2500 lat temu narodziła się demokracja, ten obecny system sprawowania władzy. Przez ponad dwa tysiąclecia nie wymyśliliśmy lepszego. Po starożytnych Grekach dziedziczymy też nasz europejski system wartości, zmodyfikowany później przez Rzym i chrześcijaństwo.

Z historii Grecji wszyscy trochę znamy ze szkoły tę pomiędzy V, a IV w p.n.e. tzn. złoty wiek Aten, wojny z Persami, bitwę pod Maratonem, Peryklesa i jego czasy, wojny pomiędzy Atenami i Spartą, Filipa i Aleksandra Macedońskiego. I to chyba wszystko. Niewiele wiemy o tym co działo się wcześniej. Niektórzy z nas mieli w szkole za obowiązek przeczytanie „Iliady” i „Odysei”. Nie znamy prawie nic z tego co działo się później. Nic prawie nie wiemy o tragicznych losach Greków, którzy przez dwa tysiąclecia musieli walczyć o zachowanie swojej tożsamości narodowej. Będziemy o tym wspominać w tym i w następnych wpisach naszego bloga, wtedy gdy będziemy w miejscach związanych z historią.

Regiony administracyjne w Grecji ( źródło: Wikipedia )

Podróż do Grecji to zawsze jest dla nas podróżą do źródeł naszej kultury i cywilizacji.

Wcześniej byliśmy na Krecie, później na Riwierze Olimpijskiej, a dwa lata temu na Korfu. Wiele wtedy zwiedziliśmy. Tę podróż zaplanowaliśmy tak, aby odwiedzić te miejsca, w których jeszcze razem nie byliśmy. Wyjątek stanowią Meteory, będziemy tam dzisiaj, trudno być blisko tego cudu i jeszcze raz go nie zobaczyć.

Mapka naszej dzisiejszej trasy poniżej:

Dzisiejszą podróż zaczynamy z Bitoli. Do granicy macedońsko - greckiej w Niki mamy tylko kilkanaście kilometrów. Na granicy sennie, nie ma prawie nikogo ( uchodźców też, chyba media mocno przesadzają ). Granicę w Niki przekraczamy sprawnie i szybko. Potem jedziemy cały czas drogą nr 3 aż do autostrady Egnatia Odos, najmłodszej greckiej autostrady, która połączyła port Igoumenitsa z Salonikami i dalej z granicą turecką ( razem 670 km, 76 tuneli o łącznej długości 99 km, 1650 mostów. Więcej tutaj: https://en.wikipedia.org/wiki/Egnatia_Odos_(modern_road) ). Z autostrady mamy wspaniałe widoki na niedalekie góry Pindos. Autostradą jedziemy tylko kawałek z okolic Kozani do Greveny, tam skręcamy na drogę 15, którą dojeżdżamy do Meteorów. 

Widok na góry Pindos z autostrady (zdjęcie z samochodu)

Skały Meteorów, to olbrzymie słupy skalne z piaskowca, powstały miliony lat temu na skutek erozji i wietrzenia. Skały tworzą wspaniały krajobraz, niektóre pionowe skalne ściany mają wysokość 300 m. Piękno tego miejsca zachwyca każdego, który tu przyjedzie. Jaskinie tych skał służyły za mieszkanie ludziom od 50000 lat. W IX w. grupa mnichów zaczęła wykorzystywać jaskinie na swoje pustelnie. Pierwsze kaplice powstały na przełomie XI i XII w. W XIV w. późniejszy święty Atanazy wraz z mnichami z góry Athos założyli pierwsze klasztory. W sumie klasztorów na pionowych skalnych słupach powstało 24. Ze względu na turecką okupację dostęp do klasztorów był celowo mocno utrudniony, samo miejsce też nie ułatwiało dostępu. Transport towarów i ludzi odbywał się bądź na drewnianych drabinach wciąganych do góry lub w koszach wciąganych linami. Dopiero w II połowie XX w. rozwój ruchu turystycznego spowodował wybudowanie asfaltowej drogi między skałami oraz umożliwił dostęp do sześciu zachowanych do dzisiaj klasztorów. Dziś można te sześć klasztorów zwiedzać. My w kilku byliśmy w 2010 r. Najładniejsze jest jednak samo miejsce, majestatyczne słupy skalne i wybudowane na szczycie lub przyczepione do skał klasztory. W 2015 roku we wszystkich klasztorach żyło tylko 66 mniszek i mnichów. Jak ładne jest to miejsce oceńcie sami po obejrzeniu naszych niedoskonałych zdjęć.

Dojeżdżamy do Meteorów

Jeden z sześciu klasztorów

Asfaltową drogą przejeżdżamy pomiędzy skałami. Ciągle się zatrzymujemy w widokowych miejscach, podziwiamy, robimy zdjęcia. Więcej informacji tutaj: https://pl.wikipedia.org/wiki/Meteory

Tu widzimy trzy klasztory (w jednym tylko dach) 

W klasztorze widocznym "z profilu" widać coś w rodzaju balkonika, to jest podest ręcznej windy, którą wciągano kosze z ludźmi i zaopatrzeniem

Tu widzimy cztery klasztory 

Nasze ostatnie zdjęcie z Meteorów, zobaczcie niedawno wybudowane w formie spiralnej wejście do klasztoru

Spod Meteorów wyjeżdżamy późno, drogą numer 6 jedziemy przez wspaniałe góry i docieramy w końcu znów do autostrady Egnatia Odos. Ta część autostrady do Janiny jest bardzo widokowa, jedzie się ciągle tunelami lub na wiaduktach. Niestety ten odcinek jest płatny, ale autostradą się jedzie szybko. Moglibyśmy zamiast nią jechać dalej drogą 6 przez przełęcz Katara ( ok. 1700 m npm.) do Metsowa, ale byłoby znacznie dalej i dłużej chociaż widoki byłyby przepiękne.

Po drodze do Metsowa

Autostrada Egnatia Odos i Góry Pindos w okolicach Metsowa

Metsowo - widok ogólny

Do Metsowa przyjeżdżamy popołudniu. Nie bez problemu bardzo wąskimi uliczkami dojeżdżamy do naszego pensjonatu. Metsowo jest położone wysoko w górach. Mieszkamy w samym centrum tego niewielkiego górskiego miasteczka. Centrum to położony obok cerkwi plac z pięknymi starymi platanami. Ciekawostką jest to, że większość jego mieszkańców to Wołosi ( ci sami, którzy mieszkają w Rumunii ). Więcej informacji tutaj: https://pl.wikipedia.org/wiki/Metsowo. Na ogół jest tu bardzo spokojnie i sennie, ale nie dzisiaj i jutro. Jutro odbędzie się międzynarodowy wysokogórski bieg. Wszędzie widzimy truchtających biegaczy, szykujących się do jutrzejszego biegu. Wszystkie miejsca w hotelach są zajęte. Szczęście, że my rezerwowaliśmy nasze dwa miesiące wcześniej. Z tego całego zamieszania nic nie robią sobie staruszkowie siedzący w kawiarenkach. Z zaciekawieniem, przyglądają się temu całemu zgiełkowi. Po obiadokolacji idziemy jeszcze na spacer uliczkami miasteczka, podziwiamy starą XIX wieczną zabudowę, przypatrujemy się ludziom, oglądamy wspaniałe widoki gór Pindos. O naszych planach podróży rozmawiamy z trochę ekscentrycznym właścicielem pensjonatu.

Metsowo - główna uliczka

Metsowo - cerkiew w centrum

Metsowo - centralny plac z olbrzymimi platanami

Metsowo - starsi panowie przyglądają się życiu na placu oraz dyskutują

Wieczorem kontaktujemy się telefonicznie z Krzysztofem, kolegą Jurka ze studiów, i umawiamy się na jutrzejsze spotkanie na jońskiej wyspie Lefkadzie. Dzięki Facebookowi spotkają się pierwszy raz od zakończenia studiów.
A oto nasza dzisiejsza trasa na Peloponez :

W niedzielę rano idziemy jeszcze na krótki spacer. Wstępujemy do cerkwi, odbywa się tu niedzielne nabożeństwo. Zostajemy przez chwilę. Tak jak wczoraj na placyku siedzieli panowie, tak dzisiaj przed cerkwią siedzą panie, niektóre ubrane odświętnie w ludowe stroje. Niestety nie dają się sfotografować.

Mamy kłopot z wyjazdem. Odbywa się bieg i policja kieruje nas na objazd bocznymi uliczkami. W końcu udaje się nam wyjechać. Znowu wjeżdżamy na Egnatię Odos. Malowniczą drogą szybko docieramy do Janiny ( Joaniny ). 

Droga wyjazdowa z Metsowa

Autostrada do Janiny

Janina to dość duże miasto, położone nad jeziorem Pamvotida. Parkujemy na parkingu pomiędzy jeziorem, a murami starego miasta. 
Janina została założona w X w. przez Bizancjum, później miasto przechodziło w ręce Serbów, następnie władało nim znowu Bizanjum, a od XV w. miasto zajęli Turcy. Rozkwit miasta nastąpił na przełomie XVIII i XIX w. podczas panowania satrapy Alego Paszy. Ten pół-Albańczyk walcząc po stronie tureckiej zasłużył się podczas wojny z Austrią i w 1787 r został mianowany prze sułtana paszą w Trikali. To stanowisko nie zaspokajało jego ambicji i wkrótce zbrojnie zajął Janinę. Na początku płacił sułtanowi należną daninę i ten nie wtrącał się do jego rządów. Później prowadził zręczną politykę, raz sprzyjał Austrii, raz Stambułowi, rzadko płacił sułtanowi. W końcu po 33 latach rządów sułtan wysłał do Janiny karną ekspedycję podczas, której Ali Pasza został zamordowany. Więcej o Alim Paszy tutaj: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ali_Pasza_z_Tepeleny

Starówka Janiny jest otoczona murami z czasów Alego Paszy, znajduje się na półwyspie jeziora. Wewnątrz murów, w najwyższym punkcie półwyspu znajduje się wewnętrzna cytadela tzw. Kastro. To tutaj Ali Pasza miał swoją siedzibę. Do dzisiejszych czasów dotrwał niewielki meczet Fethige Tzami oraz pałac Alego Paszy, w którym dziś jest muzeum Bizantyjskie. Po południowej stronie pałacu i meczetu stoi przy murach kilka armat. Roztacza się stąd ładny widok na jezioro i nowe miasto. W obrębie murów Kastra Grecy wybudowali niewielką cerkiewkę, też dziś odbywało się tu nabożeństwo. Podobają się nam śpiewane przez popów prawosławne modlitwy, chociaż nic z nich nie rozumiemy. Prawosławie to najbardziej zbliżona dogmatycznie do katolicyzmu religia chrześcijańska, a taka dla nas tajemnicza.

Janina - pałac Alego Paszy od strony jeziora

Janina - meczet Fethige Tzami 

Janina - wejście do Kastro

Z Kastro idziemy na północny koniec półwyspu. Znajduje się tu meczet Tzami Aslan Paszy oraz budynki medresy tj. szkoły koranicznej. Meczet wybudowano w XVII w. na miejscu katedry prawosławnej, którą Turcy zburzyli jako karę za bunt przeciw ich władzy. W meczecie jest teraz muzeum. Mamy trochę pecha, przyjechały wycieczki jest tłoczno, zaglądamy tylko przez drzwi do środka. Oglądamy też widoki na jezioro.

Janina - jeszcze jeden widok na kastro

Janina - medresa meczetu Tzami Aslan Paszy


Janina - placyk starego miasta

Janina - uliczka starego miasta

                                                     Janina z lotu ptaka - zdjęcie z plakatu w muzeum

Janina - jeszcze jedna uliczka za murami

Musimy się spieszyć mamy dziś do przejechania wiele kilometrów. Do samochodu wracamy przechodząc wąskimi uliczkami starego miasta. Nie mamy czasu na szukanie synagogi i pomnika wywiezionych pod koniec wojny do Auschwitz dwóch tysięcy miejscowych Żydów.
A po drodze do Arty mamy takie widoki: 

Po godzinie jazdy docieramy do Arty, niewielkiego miasta w zachodniej Grecji. Wokół miasta jest wiele zabytkowych bizantyjskich kościołów. My jedziemy tutaj, aby zobaczyć słynny kamienny most nad rzeką Arachthos. Most w tym miejscu zbudowali jeszcze Rzymianie. Ten który oglądamy został zbudowany przez Turków na fundamentach rzymskich na początku XVII w. Most zachwyca swoją urodą. Jest to czterołukowy kamienny most o długości ok. 130 m. Na zachód od mostu usytuowało się wiele kawiarenek i restauracyjek. Dziś w niedzielę Grecy masowo jedzą obiady poza domem. Z trudem znajdujemy miejsce w kawiarni z widokiem na most. Więcej o moście tu: www.en.wikipedia.org/wiki/Bridge_of_Arta. 

 Most w Arta





Na moście w Arta

Z Arty jedziemy dobrą drogą. Przejeżdżamy obok ruin w Nikipolis To starożytne miasto zostało założone przez Oktawiana, który potem został cesarzem Augustem. Z samochodu ruiny są dobrze widoczne. Więcej tutaj: https://en.wikipedia.org/wiki/Nicopolis. Okrążamy zatokę Ambrakijską. Potem jedziemy tunelem ( płatnym) pod wąskim połączeniem zatoki z morzem Jońskim. Po następnych kilkunastu kilometrach skręcamy w stronę Lefkady.

Lefkada jest wyspą na Morzu Jońskim. Dziś wyspa połączona jest groblą ze stałym lądem. Na końcu grobli znajduje się pływający pontonowy most obrotowy. I co jakiś czas droga jest zamykana, aby przepuścić stateczki i żaglówki. Wyspa miała zawsze duże znaczenie strategiczne. Wenecjanie tuż przy grobli wybudowali twierdzę Santa Maura, który strzegł połączenia z Lefkadą. Lefkada, tak jak wyspy Jońskie, nigdy nie była pod panowaniem tureckim. Od XIV w. była pod panowaniem Wenecjan. Potem krótko w czasach napoleońskich należała do Francji, następnie do Brytyjczyków, a od roku 1864 do Grecji. Przejeżdżamy przez miasteczko Lefkadę, główne miasto tej wyspy. 

Twierdza Santa Maura przed wjazdem na Lefkadę

Dalej kierujemy się na południe, gdzie znajduje się marina, w której Krzysztof remontuje swoją żaglówkę „ Annę Łucję”, przed planowaną wyprawą do Ameryki. Żaglówka jest wyciągnięta z wody. Po drabinie wchodzimy i oglądamy jej wnętrze. Potem rozmawiamy o planach podróży. Trochę się dziwimy jak na takiej łupince można przepłynąć Atlantyk. Jeszcze latem tego roku po zakończeniu remontu, Krzysztof chce dopłynąć do Hiszpanii. A na wiosnę na Karaiby, a potem wrócić. Miło się rozmawia, szczególnie że nie widzieliśmy się tyle lat. Wszyscy musimy się niestety spieszyć. Krzysztof jutro popołudniu wraca na krótko do Polski, a my żeby za dnia jak najdalej dojechać.
A poniżej dwaj starsi panowie po latach:

Jedna z tych łódek to łupinka Krzysztofa

Na stały ląd wracamy tą samą drogą. Na drodze jest umiarkowany ruch. Takie ciężarówki spotykamy jak na zdjęciu poniższym, które dodają kolorytu ruchu drogowemu na drodze.

 Ciężarówki "uduchowione"

Jadąc w stronę Peloponezu przejeżdżamy przez Mesolongi, miejscowość, w której zmarł lord Bayron, angielski pisarz i poeta, wielki orędownik niepodległości Grecji. Po trzech godzinach jazdy z Lefkady dojeżdżamy w końcu nad Zatokę Koryncką. Tutaj pomiędzy miejscowościami Antirio i Rio (na Peloponezie) jest najwęższe miejsce Zatoki Korynckiej. Zawsze było to miejsce strategiczne, tego przesmyku strzegą po obu stronach olbrzymie forty. Tu w 2004 roku został wybudowany most łączący zachodnią Grecję z półwyspem Peloponezem. Most wygląda imponująco. Więcej o moście przeczytacie tu: https://pl.wikipedia.org/wiki/Rio-Andirio_(most). Przejazd nim kosztuje 13 euro. My za połowę tej kwoty płyniemy promem. Przeprawa nie jest długa, trwa niecałe pół godziny. Oprócz niższej ceny przeprawy, zaletą jest to, że można odpocząć od prowadzenia samochodu oraz podziwiać wspaniałe widoki z przepięknym mostem na czele.

Zachód słońca obserwujemy z promu. Po drugiej stronie jedziemy kawałek autostradą (niestety płatną, a na dodatek w remoncie) do Diakofto, gdzie mamy zarezerwowany nasz pierwszy nocleg na półwyspie Peloponez.

Zatoka Koryncka z widokiem na  górzysty brzeg Peloponezu z miastem Patras

Most ze stałego lądu na płw. Peloponez przez przesmyk w Zatoce Korynckiej

                                                                                     Widok z drogi na most

Droga promem

Widok mostu z promu

Zachód słońca z promu na most